در صنایع نساجی و خیاطی، کار با پارچه همواره چالش‌های خاص خود را دارد. از پرز گرفتن گرفته تا چروک‌های عمیق و آب رفتن پارچه، مشکلات متعددی می‌توانند کیفیت نهایی محصول را تحت تأثیر قرار دهند. در این مقاله به بررسی مشکلات رایج در کار با پارچه‌ها و ارائه راه‌حل‌های کاربردی برای رفع آن‌ها می‌پردازیم.
۱. چگونه از پرز گرفتن پارچه جلوگیری کنیم؟
پرز گرفتن یکی از مشکلات رایج، به‌ویژه در پارچه‌های پشمی و برخی الیاف مصنوعی است. این مشکل معمولاً به دلیل اصطکاک بالا، کیفیت پایین الیاف یا نحوه شست‌وشوی نامناسب ایجاد می‌شود.
دلایل پرز گرفتن پارچه:
✔ اصطکاک بالا هنگام شست‌وشو
✔ استفاده از مواد شوینده نامناسب
✔ خشک کردن پارچه در معرض سطوح زبر
✔ کیفیت پایین الیاف
راه‌حل‌ها:
✅ استفاده از شوینده‌های ملایم: مواد شوینده قوی به ساختار الیاف آسیب زده و موجب پرز گرفتن آن‌ها می‌شود.
✅ شست‌وشو با آب سرد و دور ملایم ماشین لباسشویی: آب گرم و چرخش شدید، پرزدهی را افزایش می‌دهد.
✅ اضافه کردن سرکه به شست‌وشو: سرکه باعث حفظ کیفیت الیاف و کاهش پرز می‌شود.
✅ اتوکشی با بخار: اتوی بخار به کاهش پرز و یکنواخت شدن سطح پارچه کمک می‌کند.
✅ استفاده از شانه پرزگیر یا چسب مخصوص: برای از بین بردن پرزهای ایجادشده.
۲. رفع چروک‌های عمیق در انواع پارچه
چروک شدن پارچه‌ها، به‌خصوص پارچه‌های نخی، کتان و پشمی، یک مشکل رایج است. برخی پارچه‌ها به‌راحتی چروک می‌شوند و اتوکشی معمولی برای رفع این چروک‌ها کافی نیست.
علل چروک شدن پارچه:
✔ خشک شدن نادرست پارچه
✔ نگهداری در حالت تا شده
✔ الیاف حساس به حرارت و فشار
راه‌حل‌ها:
✅ استفاده از اسپری آب هنگام اتوکشی: رطوبت، چروک‌های عمیق را باز کرده و به نتیجه بهتر کمک می‌کند.
✅ اتوکشی با بخار: بخار باعث نرم شدن الیاف و کاهش چروک می‌شود.
✅ آویزان کردن لباس پس از شست‌وشو: بلافاصله بعد از شستن، لباس را روی چوب‌لباسی آویزان کنید تا از چروک شدن جلوگیری شود.
✅ استفاده از محلول‌های ضدچروک: برخی اسپری‌های مخصوص باعث کاهش چروک پارچه می‌شوند.
✅ استفاده از روش بخار دوش حمام: لباس را روی چوب‌لباسی در حمام آویزان کرده و دوش آب گرم را باز کنید تا بخار باعث باز شدن چروک‌ها شود.
۳. راهکارهای جلوگیری از کش آمدن یا آب رفتن پارچه‌ها
برخی پارچه‌ها پس از شست‌وشو کش می‌آیند یا آب می‌روند، که این موضوع باعث تغییر سایز لباس و ناهماهنگی در اندازه نهایی دوخت می‌شود.
دلایل کش آمدن یا آب رفتن پارچه:
✔ شست‌وشوی نامناسب با آب داغ
✔ استفاده از دور تند ماشین لباسشویی
✔ خشک کردن پارچه در شرایط نادرست
راه‌حل‌ها:
✅ شست‌وشو با آب سرد: آب داغ باعث جمع شدن الیاف طبیعی مانند پنبه و پشم می‌شود.
✅ خشک کردن به‌صورت طبیعی: استفاده از خشک‌کن با دمای بالا می‌تواند الیاف را کش داده یا آب رفتگی ایجاد کند.
✅ استفاده از نرم‌کننده‌های مناسب: نرم‌کننده‌ها از شکنندگی الیاف جلوگیری کرده و مانع تغییر اندازه پارچه می‌شوند.
✅ شست‌وشوی دستی برای پارچه‌های حساس: برخی پارچه‌ها مانند پشم و ابریشم را بهتر است با دست و در آب ولرم بشویید.
✅ پیش‌شست‌وشو قبل از برش: برای جلوگیری از آب رفتن پارچه بعد از دوخت، قبل از برش آن را یک‌بار بشویید و خشک کنید.
۴. از بین بردن لک‌های سخت از روی پارچه
لک شدن پارچه، مخصوصاً در لباس‌های روشن، یکی از مشکلات رایج است. نوع لکه تعیین می‌کند که از چه روشی برای پاک کردن آن استفاده کنید.
انواع لک و روش‌های پاک کردن آن‌ها:
✔ لکه چربی: استفاده از مایع ظرفشویی یا پودر تالک قبل از شست‌وشو.
✔ لکه خون: شست‌وشو با آب سرد و استفاده از محلول آب و نمک.
✔ لکه جوهر: ترکیب الکل و پنبه می‌تواند جوهر را از بین ببرد.
✔ لکه چای و قهوه: استفاده از جوش شیرین یا سرکه سفید.
✔ لکه رنگ: استفاده از استون (برای پارچه‌های مقاوم) یا آب اکسیژنه.
۵. جلوگیری از رنگ دادن پارچه‌ها در شست‌وشو
یکی از مشکلاتی که در هنگام شست‌وشوی لباس‌های رنگی اتفاق می‌افتد، پس دادن رنگ و رنگ گرفتن سایر لباس‌هاست.
راه‌حل‌ها:
✅ جدا کردن لباس‌های تیره و روشن: هرگز لباس‌های روشن را با تیره‌ها نشویید.
✅ اضافه کردن سرکه سفید: سرکه به تثبیت رنگ پارچه کمک می‌کند.
✅ استفاده از آب سرد برای شست‌وشو: آب گرم باعث آزاد شدن رنگ از الیاف می‌شود.
✅ شست‌وشوی سریع و ملایم: هر چه مدت زمان شست‌وشو کمتر باشد، احتمال رنگ دادن کمتر است.
✅ استفاده از دستمال جاذب رنگ: این دستمال‌ها رنگ‌های اضافی را جذب می‌کنند و مانع رنگی شدن لباس‌ها می‌شوند.
نتیجه‌گیری
با رعایت نکات ساده‌ای در هنگام کار با پارچه‌ها، می‌توان از بسیاری از مشکلات رایج جلوگیری کرد. شست‌وشوی صحیح، انتخاب روش‌های مناسب برای اتوکشی و نگهداری درست از پارچه‌ها، باعث افزایش طول عمر و کیفیت آن‌ها می‌شود. با شناخت ویژگی‌های هر نوع پارچه و استفاده از تکنیک‌های درست، می‌توان از مشکلاتی مانند پرز گرفتن، چروک شدن، آب رفتن و رنگ دادن جلوگیری کرد و لباس‌ها و پارچه‌ها را برای مدت طولانی در بهترین حالت نگه داشت.
